Warszawskie tradycje świąteczne

Warszawskie tradycje, zwyczaje oraz kuchnia świąteczna to rzecz niełatwa do omówienia. Mamy bowiem do czynienia z kilkusetletnim okresem, w trakcie którego zmieniało się nie tylko miasto, ale również i struktura społeczna jego mieszkańców. Na przełomie wieku XVI i XVII, kiedy Warszawa stała się siedzibą królewskiego dworu i zaczęła wzrastać do rangi stolicy, to właśnie królewskie zwyczaje zaczęły nadawać ton całemu miastu. A zauważmy, że polscy królowie nie zawsze przecież wywodzili się z kręgów naszej rodzimej arystokracji, toteż ciągłość polskich obyczajów nie była sprawą oczywistą. Za włożeniem na głowę korony polskiej i okazjonalnym przywdzianiem kontusza nie musiała przecież od razu iść zmiana gustów kulinarnych czy świątecznych zwyczajów – choć byłoby to pewnie mile widziane.

Oprócz pewnych rozbieżności natury kulturowej, trudności w opisie warszawskich tradycji świątecznych nastręcza również niewielka ilość informacji, jakie znajdziemy w źródłach. Wynika to również z hierarchii świąt, czyli mówiąc krótko- polscy władcy dużo aktywniej uczestniczyli w obrzędach religijnych w okresie Wielkiego Tygodnia czy Bożego Ciała, niż w obchodach Bożego Narodzenia. I tak oto dwór za czasów panowania pierwszego z Wazów na tronie polskim, już w Wielką Środę zabierał się za rachunek sumienia. O tym, co się działo w kolejne dni Wielkiego Tygodnia, opowiem wiosną, przy stosownej okazji.

Przetrwały do naszych czasów informacje, dzięki którym wiemy, jak przebiegały przygotowania do Wielkanocy. Boże Narodzenie z kolei wydaje się być świętem zupełnie marginalnym, które zapewne obchodzono bardziej uroczyście niż zwykłą niedzielę, ale jak – tego do dziś możemy się jedynie domyślać na podstawie szczątkowych informacji.

Mimo tych trudności i korzystając z pewnego zapasu czasu, który został nam do świąt Bożego Narodzenia, opowiadanie o świętowaniu naszych przodków zaczniemy od kilku słów na temat ich pobożności, zwyczajów i gustów kulinarnych.

Przeniesiemy się najpierw na dwór Wazów: Zygmunta III, Władysława IV i Jana Kazimierza. Im bliżej współczesności (a przy okazji również bliżej świąt), tym więcej będzie o tradycjach świątecznych, kuchni postnej, szopkach, jasełkach i oczywiście pannie Gwiazdce.

Zachęcam do śledzenia naszej strony oraz profilu na Facebooku: https://www.facebook.com/sekretywarszawy.